uroki 

Następnego dnia rano nakreśliliśmy sobie ogólny plan eksploracji na parę dni do przodu i wyruszyliśmy, okrążając Alandy od strony zachodniej. Wiatr początkowo dość żwawy ok. 5B znowu nam sprzyjał. Rano SE, ku wieczorowi słabł i przechodził w SW. Cały czas baksztagami i półwiatrami – jak na zamówienie. Po godzinie 2000 przepływaliśmy wzdłuż północnych brzegów Geta, gdy UKF-ka zagadała: „Freedom, freedom, tu Marcin”. Marcin odpoczywał sobie na skałach, gdy zauważył przepływającego Free.Dom’a, wywołał nas ręczną UKF-ką i namówił do wpłynięcia do malutkiej przyhotelowej przystani, gdzie w pobliżu miał rozbity namiot..

Po kolacji oglądnęliśmy zdjęcia, które narobił w ciągu dwóch dni. No cóż, zabytki Alandów są odpowiednie do wielkości i znaczenia tego rejonu. Jeżeli w przewodniku jest napisane, że trzeba koniecznie obejrzeć wspaniały zamek, to nie porównujmy go z zamkiem w Malborku, jeżeli gdzieś są jakieś ruiny fortyfikacji to często jest to „kupka” kamieni, ruiny murów obronnych to rekonstrukcja ich fragmentów. Mimo wszystko rano postanowiliśmy popłynąć w okolice gdzie tych zabytków jest najwięcej. Obraliśmy kurs na wschód a więc wiatr powiał z SW 4-5B. Zamówiony?! Pod wieczór dotarliśmy do zacisznej zatoki Notviken, gdzie Rosjanie w XIX wieku chronili swoje statki na Alandach. Dzisiaj jest tam duża przystań, kotwicowisko i miejsca do cumowania przy skałach dla jachtów. Nad zatoczkę z wysokich skał, sterczą lufy dział zrekonstruowanego częściowo fortu. Staliśmy tam dwa dni, gdyż pogoda zrobiła się trochę burzowa i szkwalista, ale na tyle turystyczna, że zwiedziliśmy całą okolicę poznając historię zmagań rosyjsko-szwedzko-brytyjskich.

Przebojem kulinarnym tegorocznego rejsu były naleśniki z nadzieniem jagodowo-twarogowym – pycha!! W lesie jagód tyle, że kubek półlitrowy zbiera się w 10 minut. A na obiad jajecznica z grzybami – mniam!!

Następnym miejscem, które chcieliśmy odwiedzić to wysunięte najbardziej na wschód i północ wyspy połączone ze sobą systemem mostów i grobli tworzących piękne trasy rowerowe. Aby tam dotrzeć nie można płynąć wprost. Trzeba ominąć wyspę Vårdö i kierować się najpierw na wschód. I tu ważna uwaga. Generalnie po Alandach pływa się po szlakach. Nie spotkaliśmy nikogo, kto płynąłby na skróty. Prawdopodobnie „niezinwentaryzowanych” kamieni i skał podwodnych jest tak dużo, że ryzyko jest zbyt poważne. Szlaki są oznakowane bardzo dobrze, wszędzie są nabieżniki, bojki torowe, kardynałki – wszystko zgodne z mapami.

Na wyspę Björnholma dotarliśmy około 1700 cumując znowu w przystani hotelowej. Wybraliśmy się na długi spacer, aby poznać okolicę. Więc tak, jest tam jak u Kononowicza – nie ma niczego. Stolica tego okręgu Brändö, to jedno skrzyżowanie dróg, sklep, bank i malutka przystań nazywana dumnie „Harbour”. Parę domków porozrzucanych po okolicy, kościół ( zamknięty o tej porze).Ale takie Alandy też chcieliśmy poznać. Po powrocie ze spaceru kąpiel, sauna i spać. Rano dojechał Marcin, który nocował na wyspie Jurmo, nieco niewyspany, bo silny wiatr wywracał mu w nocy namiot. Skierowaliśmy się na wyspę Kumlinge. Kurs na południe, więc wiatr jak na zawołanie NE 3-4 B. Przystań można już nazwać mariną. Jest bardzo ładnie i gościnnie. Spędziliśmy tam niezwykle sympatyczny wieczór z załogą szwedzkiego jachtu stojącego obok nas.

No, ale trzeba już zacząć myśleć o powrocie. Jeszcze skok na wyspę Kökar, gdzie spotkaliśmy jacht „Jacek II”, a następnie na niezwykłą wysepkę Källskar. Cumuje się tam w zatoce - na kotwicy i do haków na skałach. Niezwykłość tej wyspy polega na urokliwych ścieżkach poprowadzonych wśród skał oraz udostępnionej do zwiedzania posiadłości nieżyjącego już barona Gorana Akerhielma. Ekscentryczny baron kupił część tej wyspy i w latach 60-tych wybudował dom oraz założył fantastyczny ogród w stylu... śródziemnomorskim. Naprawdę warto zobaczyć.

Nastrój relaksu psuł mi fakt, który zauważyłem dwa dni wcześniej. Po trochę ostrzejszym halsowaniu pojawił się mały luz na rumplu (taki "ciasny" luz). Obejrzałem, co się dało i okazało się, że trzon steru obraca się trochę względem płetwy sterowej. Ooo, źle!! Rano, podczas wycofywania się z zatoczki Källskar płetwa sterowa szarpnęła i trzon steru obrócił się o jakieś 40 stopni. Tak płynąć nie można. Dobrze, że się to stało teraz na spokojnej wodzie a nie na otwartym morzu. No tak, 350 mil do domu, 130 mil do Farösund, przeszło 50 mil do Mariehamn - to są miejsca gdzie można oddać ster do naprawy. Trudno, trzeba sobie radzić. Z paska blachy, dwóch szekli, czterech linek zrobiłem „uzdę”, która obejmowała płetwę sterową tak, aby z jej krawędzi spływu pociągnąć dwa "sterociągi" po burtach do kokpitu. Linki-sterociągi puściłem przez dwa
bloczki, aby zmniejszyć tarcie i przywiązałem do rumpla gdzieś w 1/3 jego długości. Działało bez zarzutu. Przy małych prędkościach opory sterowania były pomijalne, przy większych tarcie o burty wzrastało, ale sterować można było precyzyjnie. Hardcorem zaś, było nurkowanie w wodzie o temp. 16 st., bo montaż przecież trzeba było wykonać pod wodą.
Czas do domu. Prognozy mówią o silnym wietrze z E przez następne 24 godziny (12-14m/s) a później o ciszy 2-4 m/s. Postanowiłem załapać się na ten wiatr, bo inaczej do Farösund musielibyśmy piłować na silniku. Wyruszamy o 1800. Przed wyjściem tłumaczę załodze, że postawimy, tak do wypróbowania, nasze nowe żagle sztormowe. Wiało już nieźle z E. Na początku baksztagiem, później półwiatrem, w sumie na 9m2 żagli, osiągaliśmy ponad 5 kn. Ciężkie warunki przyszły przed zachodem słońca. Z regularnością, co pół godziny przewalały się nad nami czarne, ciężkie chmury, z których lał 15 minutowy deszcz. I tak z dziesięć razy. Wraz z deszczem zrywał się szkwalisty wiatr do 18m/s odkręcający się jednocześnie na SE – S. Krople deszczu siekły po twarzy jak szpilki. Dobry sztormiak to coś, co w takich warunkach jest konieczne!! Wybudowały się fale ponad 4m, na szczęście dość regularne. Free.Dom radził sobie znakomicie a naprawdę dobrym posunięciem było wcześniejsze postawienie sztormowych żagli. Po wschodzie słońca wiatr ucichł a po 30 minutach zmienił się na W-NW i wzrósł do 3-4 B. Po chwili pojawiła się zachodnia fala, która zderzyła się z martwą poprzednią. No i zaczęło się muldowisko coś, czego nie lubimy najbardziej. Jachtem szarpie we wszystkie strony, błędnik z żołądkiem zaczynają knuć swój podstępny plan, trudno utrzymać kurs, prędkość spada. Na szczęście trwało to nie dłużej niż dwie godziny. Do Farösund wchodzimy pełnym wiatrem. Zatrzymujemy się w marinie na 4 godziny, aby zrobić zakupy, uzupełnić paliwo i wodę. Prognozy są dość korzystne, wiatry W do SW do 10m/s. Wyruszamy o 1830. Zasłonięci Gotlandią od fali, prujemy półwiatrem 5-6 kn. Jazda taka fajna, że Marcin narzucił sobie wachtę 9 godzinną. Nareszcie można było się wyspać. Po wyjściu zza Gotlandii poszliśmy prosto na Hel, z dwoma korygującymi halsami. W piątek o 1700 krótka i przyjemna odprawa graniczna na Helu. Marcin wsiadł na rower – postanowiliśmy się ścigać do domu. Wiało ok. 5 B z SW, więc nie daliśmy mu szans. W Gdyni byliśmy przed 2000.

Podsumowanie. Alandy są przepiękne dla tych, którzy szukają takich surowych skalistych miejsc. Pewnie jest to również kwestia niecodzienności krajobrazów dla nas, bo Szwedzi i Finowie zazdroszczą nam np. pięknych szerokich piaszczystych plaż. Komary w tym roku nie były zbyt uciążliwe a ich czas aktywności w ciągu doby był dość krótki zważywszy na fakt, że noce są (a właściwie ich nie ma) trzygodzinne. Wielokrotnie spieraliśmy się, czy poszliśmy spać o zmierzchu czy o świcie. Na Alandach, tak jak wszędzie, ważne jest mieć sensowny plan marszruty. To domena Teresy. Opracowała znakomitą trasę okrążającą wyspy i myślę, że dzięki niej mamy pełen obraz Alandów. Przy okazji. Podejrzewam, że Teresa ma chory błędnik. W sytuacjach ekstremalnego bujania, gdy patrzyliśmy z Marcinem na siebie zielonymi twarzami, Teresa sterowała spoglądając na nas współczującym wzrokiem. Dzięki.

Co za rok? Jeżeli znowu Alandy to na pewno z południową Finlandią. Znam tam kilka wspaniałych miejsc.

Wiesiek Cybulski, s/y „Free.Dom”